خطرات فیزیکی کار در آزمایشگاه شیمی
خطرات فیزیکی کار در آزمایشگاه شیمی شامل اتفاقاتی که منشا بروز آنها مسائلی غیر از مواد شیمیایی و واکنش های ناشی از آنهاست . حوادث پیش آمده در محیط های آزمایشگاهی غالبا ناشی از بی دقتی کارکنان در هنگام انجام آزمایش می باشد .
خطرات فیزیکی کار در محیط آزمایشگاه شیمی اکثرا زمانی که پرسنل با دستگاهها کار می کند اتفاق می افتد. کار با ابزار و دستگاههای آزمایشگاهی نیازمند دقت و حساسیت بالایی است تا ضمن جلوگیری از خطرات احتمالی ، نتایج آزمایشات نیز مطلوب باشد .در ادامه دو مورد از مهم ترین خطرات فیزیکی کار درآزمایشگاه شیمی را مرور خواهیم کرد .
نکات ایمنی در هنگام کار با ظروف شیشه‌ای آزمایشگاهی
ظروف شیشه‌ای از کاربردی‌ترین تجهیزاتی هستند که در آزمایشگاه‌های شیمی مورد استفاده قرار می‌گیرند. کاربردهای بسیار زیاد این ظروف، لزوم آشنایی با اصول ایمنی ظروف شیشه‌ای و روش استفاده از آنها را برای جلوگیری از بروز حوادث تلخ، دوچندان می‌کند. مهم‌ترین نکاتی که برای تامین ایمنی در آزمایشگاه به هنگام استفاده از ظروف شیشه‌ای باید در نظر داشته باشید، از قرار زیر هستند:
- ظروف شیشه ای شکسته را برچسب گذاری کرده و از سایر پسماندها جدانگهداری نمایید .
- ظروف آزمایشگاهی که حین کار تحت شرایط خلا یا فشار قرار می گیرند را با پارچه نواری بپیچید.
- تمامی ظروفی که در اثر تغییرات دمایی ترک خورده و یا لب پر شده اند را دوربریزید .
- استفاده از جارو جهت جمع آوری ظروف شیشه ای شکسته
نکات ایمنی هنگام کار با تجهیزات الکتریکی آزمایشگاهی
بخش دیگری از خطرات آزمایشگاهی که حوادث ناگوار بسیاری را در آزمایشگاه‌ها رقم می‌زند، مربوط به جریان الکتریسیته‌ی موجود در فضای آزمایشگاه می‌شود. الکتریستیه یکی از مهم‌ترین نیروهای مورد استفاده در آزمایشگاه‌های شیمی است؛
اما در صورت عدم رعایت استانداردها و نکات ایمنی، سبب بروز حوادث تلخ و جبران‌ناپذیر برای افراد حاضر در آزمایشگاه خواهد شد. آمار نگران‌کننده‌ی حوادث الکتریکی در آزمایشگاه‌ها سبب شده تا کمیته‌های مرتبط، نکات ایمنی کار در ازمایشگاه شیمی را تدوین کنند که خلاصه‌ی این قوانین به شرح زیر است:
- روش قطع برق آزمایشگاه را یاد بگیرید تا در شرایط اضطراری بکار گیرید .
- زمان خارج کردن دوشاخه از پریز سر دوشاخه را بگیرید و هرگز سیم آن را نکشید .
- قبل از اتصال دستگاهها به برق از خشک بودن آنها مطمئن شوید وجریان برق تمامی دستگاههای خیس شده را از سیستم برق مرکزی قطع کنید.
- تجهیزات اکترونیکی با سیم های فرسوده را از رده خارج نمایید .
- برای مهار آتش سوزی های الکتریکی از کپسولهای دی اکسید کربن یا مواد شیمیایی خشک استفاده نمایید .
- استفاده از سیم های رابط را تا جای ممکن محدود کنید و در صورت اضطرار از قرار دادن سیم های رابط در مسیر تردد جدا خوددداری نمایید .
- برای تجهیزات الکترونیکی آزمایشگاهی سیم اتصال به زمین استفاده گردد.
دستگاه خلا و خطرات ناشی از کار با آن در آزمایشگاه شیمی
ترکیدن تجهیزات شیشه ای از رایج ترین حوادث هنگام کاربا دستگاه خلا است .این اتفاق به دلیل اختلاف فشار بین دستگاه خلاء و محیط آزمایشگاه اتفاق می افتد. برخورد قطعات شیشه خورد شده با بدن افراد از خطرات مهمی است که سلامت پرسنل آزمایشگاه را تهدید می کند.برای جلوگیری از بروز حوادث ناشی از کار با دستگاه خلاء رعایت نکات زیر اهمیت بالایی دارد :
- قبل از شروع کار با دستگاه خلا با دقت نبود هرگونه ترک و خراش را بررسی کنید .
- توجه داشته باشید هنگام سرهم کردن دستگاه خلا کمترین فشار ممکن به دستگاه وارد شود .
- برای انجام آزمایشات تحت خلا از ظروف مناسب استفاده نمایید .
- هنگام انجام آزمایش پوشش ایمنی استاندارد استفاده کنید .
- قبل از باز کردن درب دستگاه خلاء مقدار کمی از فشار را تخلیه نمایید .
